ترکیه کشوری زیبا و باستانی است که در طول سالیان محل زندگی اقوام مختلفی بوده است و آثار تاریخی که از خود برجای گذاشته‌اند؛ گواه این ادعا است. در ترکیه شهرهای باستانی زیادی مانند شهر افسوس، شهر مقدس در پاموک کاله و ... وجود دارد از دیگر مکان‌های تاریخی می‌توان به گوبکلی تپه ترکیه اشاره کرد. در این مطلب از وب‌سایت حیاطمون قصد داریم تا درباره این مکان تاریخی صحبت کنیم. با ما همراه باشید:

گوبکلی تپه کجاست؟

منطقه باستانی گوبکلی تپه در استان شانلی اورفا قرار دارد و از مکان‌های عبادی قدیمی جهان محسوب می‌شود. این منطقه باستانی در ۱۸ کیلومتری مرکز شهر و در روستای اؤرنجیک(Örencik) از توابع استان شانلی اورفا؛ در جنوب شرقی ترکیه قرار دارد. گوبلکی تپه براساس آمارهایی از سازمان‌ها، قدیمی‌ترین مکان عبادی در جهان تا به امروز شناخته شده است. تاریخ ساخت این مکان حتی به پیش از تاریخ ساخت اهرام مصر می‌رسد. این مکان همچنین در سازمان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مکان هم اکنون جزو مهمترین جاذبه‌های دیدنی شانلی اورفا محسوب می‌شود.

تاریخ گوبکلی تپه

براساس تاریخ، حدود دوازده هزار سال پیش پس از سقوط یک ستاره دنباله دار یک دوره بسیار سرد شروع شد. گفته شده ساکنان گوبکلی تپه ستاره دنباله‌دار را دیده‌اند زیرا بر پایه ستون‌ها نقاشی برخورد جسم آسمانی پیدا شده است و محققان تخمین زده‌اند که این رویداد حدود ۱۰۸۹۹ سال پیش از میلاد صورت گرفته است.

در این عبادتگاه تاریخی نقش و نگارها و تصاویری از ستاره‌ها و صورت‌های فلکی دیده می‌شود و همچنین بعضی از آن‌ها تصاویر انسان-های بدون سر است که می‌تواند نشان دهنده یک فاجعه باشد.

چگونگی کشف گوبکلی تپه

اولین بار این مکان در دهه ۱۹۶۰ و توسط یک باستان‌شناس آمریکایی کشف شد. این باستان شناس برای تحقیق به این مکان رفته بود و هنگام قدم زدن بر روی تپه‌ها درون گودالی افتاد. او آنچنان از آن چیزی که یافته بود متعجب بود که دیگر هیچ وقت به این مکان برنگشت. پس از آن باستان‌شناسان و سنگ‌شناسان آلمانی با مطالعه تحقیقات باستان‌شناس آمریکایی به آن مکان آمدند و به دنبال مکان تپه مورد نظر در میان تپه‌های اطراف گشتند. باستان‌شناسان آلمانی به رهبری فردی به نام کلاوس اشمیت، پس از کاوش‌های بسیار بالاخره پس از 20 سال توانستند تپه را پیدا کنند. در حال حاضر این مکان یک جاذبه گردشگری برای بازدید عموم مردم است.

عبادتگاه گوبکلی تپه

عبادتگاه گوبکلی تپه توسط انسان‌هایی ساخته شده است که حتی هنوز ابزارهای فلزی و سفالی ساخته نشده بود. گفته‌ها حاکی از دو دوره مراسم مذهبی است که در تاریخی بین هزاره ‌های هشتم تا دهم پیش از میلاد برگزار گردیده است. در طی اولین مرحله، دایره‌های عظیمی از ستون‌های T شکل سنگی ساخته شدند. امروزه بیش از ۲۰۰ ستون و مجموعا در حدود ۲۰ حلقه از طریق بررسی ‌های ژئوفیزیکی شناخته شده‌اند. هر ستون معمولاً تا ۶ متر ارتفاع و بین ۷ و ۱۰ تن وزن دارد. این ستون‌ها همچنین در فاز دوم به بندگاه‌ هایی مجهز شده بودند که بستر سنگ را قطع می‌کردند. هدف از ساخت این سازه‌ها هنوز مشخص نشده است اما کلاوس اشمیت اعتقاد داشت که این بناها پناهگاه‌‌هایی در دوران نوسنگی اولیه بوده است.

در حقیقت، نسخه ‌های کوچک‌تری از ستون‌ها به همراه نمادها و معماری حک شده در ستون‌های گوبکلی تپه در سکونتگاهی واقع در حدود ۲۰۰ کیلومتری آن پیدا شده‌اند. می‌توان این‌گونه در نظر گرفت که گوبکلی تپه یک کلیسای جامع و دیگر نقاط مانند کلیساهای محلی بوده‌اند، برای ملاقات، عبادت و کمک به ساخت ساختارهای یادبود جدید و همچنین برپایی مهمانی‌ها برای نمایش ثروتشان میان این مکان‌ها سفر می‌کردند. همچنین زمانی که این محوطه‌های سنگی ساخته می‌شدند، درون آن‌ها با خاک، سنگ و استخوان حیوانات پر می‌شدند.

خرابه‌‌های این سازه‌ها شامل ده‌‌ها هزار استخوان شکسته‌ی حیوانات از جمله غزال‌‌ها و نیاگاو‌ها است. همچنین می‌توان یک مخزن بزرگ سنگی پیدا کرد که می‌تواند بیش از ۴۰ گالن مایع را درون خود نگه دارد. حفاری ها در منطقه ادامه داشته و پیش‌بینی شده است که تا ۱۵۰ سال دیگر هم ادامه خواهد یافت و حداقل ۱۵ ابنیه و بیش از ۲۰۰ ستون در انتظار کشف شدن هستند.

برای بازدید از اشیاء کشف شده در این محل می‌توانید به موزه شهر شانلی‌اورفا مراجعه کنید. تعداد زیادی اشکال حیوانات وحشی و مجسمه های انسان در اندازه های تقریبی ۶۵ سانتیمتر متعلق به ۱۲ هزار سال پیش نیز از این منطقه کشف شده‌اند.

این مکان، به دلیل طراحی پیچیده‌ای که دارد بسیار حیرت انگیز است. حداقل ۵۰ ستون یک شکل با ارتفاع چهار و نیم متر به طور شگفت آوری از خاک بیرون می‌آیند. این ستون ها، با اشکال و حجاری های پیچیده از حیواناتی مانند جگوار و پلنگ، نمادهای مرگ مانند پرندگان مردارخور همانند کرکس و حیوانات شکاری همانند گراز وحشی که هنوز امروزه نیز در این تپه ها زندگی می‌کنند، تزئین شده است.

چگونه به گوبکلی تپه برویم؟

گوبکلی تپه یک جاذبه گردشگری است که به تازگی مشهور شده است بنابراین امکانات زیادی برای رفت و آمد هنوز در نظر گرفته نشده است اما در حال حاضر شما می‌توانید سوار اتوبوس‌هایی که به این محل می‌روند شوید. اما به دلیل محدودیت زمانی گاهی ممکن است صدها نفر همزمان برای بازدید به این محل بیایند.

سخن پایانی ...

در این مطلب از مجله حیاطمون به معرفی گوبکلی تپه، قدیمی‌ترین مکان تاریخی ترکیه صحبت کردیم. در ترکیه شهرها و مکان‌های تاریخی بسیاری وجود دارند که می‌توانید در بخش ترکیه گردی با آن‌ها نیز آشنا شوید.